حتماً شما نیز این توصیه را زیاد شنیده‌اید که برای مراقبت بیش‌تر از وسایل برقی خود، از یک محافظ ولتاژ استفاده کنید. محافظ، دستگاهی است که دوشاخه را به پریز متصل می‌کند. اما عملکرد آن با سه‌راهی برق متفاوت است. در این مطلب می‌خواهیم همه چیز را در رابطه با ساز و کار محافظ ولتاژ بیان کنیم. هم‌چنین در پایان این مطلب نکات مهم در خصوص خریداری و تهیه‌ی یک محافظ با ویژگی‌های استاندارد را بیان کرده‌ایم.
شوک ولتاژ
اگر جریان برق را مانند جریان آب در یک لوله در نظر بگیریم، آب (برق) از یک‌سو وارد لوله می‌شود و به دلیل فشاری که دارد، مسیر لوله را به سمت دیگر، طی خواهد کرد. در خصوص جریان برق نیز این اتفاق می‌افتد. یعنی از پتانسیل الکتریکی بالا به سمت پتانسیل الکتریکی پایین، در طول یک سیم، جریان پیدا خواهد کرد.
حال اگر در مثال جریان آب، فشار آب افزایش پیدا کند، لوله‌ها می‌ترکند. چرا که ظرفیت فشار بالا رفته را نخواهند داشت. پس در مورد سیم برق نیز این اتفاق می‌افتد. یعنی اگر ولتاژ سیم بیش از حد، افزایش پیدا کند، شوک ایجاد می‌شود. این شوک می‌تواند سبب آتش سوزی و خرابی دستگاه برقی نیز بشود.
محافظ ولتاژ
اکنون می‌توان در خصوص ساز و کار محافظ‌ها صحبت کرد. این دستگاه وظیفه دارد تا ولتاژ ورودی را بررسی کند. اگر ولتاژ ورودی، از حد مجاز بیش‌تر بود، مقادیر اضافی ولتاژ را از طریق سیم اتصال به زمین هدایت خواهد کرد. بنابراین یک محافظ ولتاژ مانع از رسیدن ولتاژ اضافی به دستگاه برقی شما می‌شود. به عبارت دیگر، نوسانات ولتاژ برق برای دستگاهی که به محافظ مخصوص ولتاژ وصل شده است، بی‌خطر خواهد بود.
چه زمانی از محافظ استفاده کنیم؟
بیش‌تر مردم بر این باور هستند که استفاده از محافظ استاندارد و مطلوب، برای رعد و برق الزامی است. در پاسخ به این باور باید بگوییم که تا حدودی صحیح و تا حدودی نادرست است. رعد و برق، می‌تواند شوک الکتریکی زیادی ایجاد کند. اما اکثر دستگاه‌هایی که به منظور محافظت از ولتاژ ساخته می‌شوند، توان مقاومت در برابر انرژی و نوسان ایجاد شده را نخواهند داشت. بنابراین راهکار مطمئن‌تر در مواقع رعد و برق شدید این است که دستگاه‌های خود را از برق بکشید.
در واقع استفاده از محافظ برای دستگاه‌های برقی گران قیمت منزل شما، جزو الزامات است. لوازمی مانند یخچال و فریزر، تلویزیون، کامپیوتر و … که پردازنده‌های مهم و پیشرفته‌ای بر روی آن‌ها سوار است، نباید مستقیم به پریز برق متصل شوند. بلکه حتماً حتماً باید از محافظ مخصوص ولتاژ استفاده گردد.
ویژگی‌های یک محافظ ولتاژ خوب
تا به حال دانستیم که محافظ ولتاژ چیست و دقیقاً چه کاری را انجام می‌دهد. هم‌چنین ثابت کردیم که به چه دلیل و برای چه وسایلی باید از این دستگاه استفاده کنیم. در این بخش، قصد داریم تا ویژگی‌های یک محافظ استاندارد را بیان کنیم. اگر قصد خرید یک محافظ خوب و عالی را دارید، حتماً این نکات را در هنگام خرید به خاطر داشته باشید.
محافظ دارای چراغ بخرید.
چراغ‌های هشداری که بر روی برخی انواع محافظ‌های ولتاژ نصب شده‌اند، بسیار کاربردی هستند با توجه به نوع عملکرد این دستگاه، شوک الکتریسیته‌ای که به آن وارد می‌شود، می‌تواند خود محافظ را از کار بیاندازد. وجود چراغ در ساختار این محافط، کمک می‌کند تا متوجه سلامت یا عدم سلامت آن باشیم.
محافظ ولتاژ باید دارای استاندارد FCC و یا CE باشد.
خرید دستگاه استاندارد، بسیار اهمیت دارد. یک محافظ استاندارد در برابر آتش، مقاومت لازم را دارد.
محافظ باید ولتاژ زیر ۴۰۰ ولت را عبور دهد.
برای استفاده‌های خانگی و لوازم برقی که در خانه دارید، ولتاژ زیر ۴۰۰ ولت کافی است. بنابراین محافظی که بتواند ولتاژهای بالای ۴۰۰ ولت را به سیم اتصال به زمین منتقل کند و از عبور آن به وسیله جلوگیری به عمل آورد، گزینه‌ی بسیار مناسبی خواهند بود.
نرخ ژول برای یک محافظ ولتاژ استاندارد حداقل ۶۰۰ است.
نرخ ژول، حداکثر میزان انرژی است که محافظ ولتاژ، قادر به جذب آن خواهد بود. هرچقدر این عدد بالاتر باشد، قدرتمندی محافظ ولتاژ را نشان خواهد داد. به عبارت بهتر محافظ با نرخ ژول بالاتر، مدت زمان بیش‌تری عمر خواهد کرد.
زمان پاسخ‌دهی یک محافظ باید ۱ نانو ثانیه یا سریع‌تر باشد.
زمان پاسخ‌دهی به مدت زمانی گفته می‌شود که محافظ مورد نظر، شوک را شناسایی خواهد کرد. هر اندازه که این مدت زمان کوتاه‌تر باشد، یعنی دستگاه سریع‌تر عملکرد دارد و بهتر می‌تواند از وسایل برقی شما محافظت به عمل آورد.
